Τοπίο στην ομίχλη – Εμπορικά σήματα και μακεδονικά προϊόντα στο δρόμο των «Πρεσπών»

Πολιτικά παιχνίδια ανακατεμένα με πραγματικά προβλήματα θολώνουν την εικόνα της επικείμενης διαδρομής: Κινδυνεύουν και από τι εντέλει μετά τη Συμφωνία των Πρεσπών επιχειρήσεις και ελληνικά προϊόντα που χρησιμοποιούν τον όρο/σήμα «Μακεδονία» ή παράγωγά του;

Η «μακεδονικότητα» εμπορικών σημάτων και προϊόντων και το κατά πόσο αυτή διασφαλίζεται από την πολύκροτη συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και πΓΔΜ απασχολεί ήδη και φαίνεται πως θα απασχολήσει ακόμη πιο έντονα το επόμενο διάστημα τους εμπλεκόμενους. Κινητικότητα, επερωτήσεις, δημοσιεύματα και αντικρουόμενες θέσεις που γεννούν αρκετά ερωτήματα εμφανίζονται στο προσκήνιο, καθώς ο δημόσιος διάλογος «φουντώνει». Θα γίνει το «έλα να δεις» με τις κατοχυρώσεις ή τα πράγματα θα κυλήσουν ομαλά; Είναι αναστατωμένοι ή μήπως ανακουφισμένοι οι Έλληνες επιχειρηματίες, οι παραγωγοί και οι εξαγωγείς μετά τη συμφωνία; Και τι είδους σχέσεις έχουν με τον επιχειρηματικό κόσμο της γειτονική χώρα, αν κι εφόσον χρειαστεί να επιλυθούν ζητήματα που θα προκύψουν;

Θ. Ζαγοράκης: «Μεγάλη αναστάτωση σε παραγωγούς και εξαγωγείς της Βορείου Ελλάδος»

Στην πρόσφατη ερώτησή του προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο ευρωβουλευτής της Ν.Δ, Θεόδωρος Ζαγοράκης κάνει λόγο για τη «μεγάλη αναστάτωση σε παραγωγούς και εξαγωγείς της Βορείου Ελλάδος που έχει επιφέρει η Συμφωνία Αθήνας-Σκοπίων, γνωστή ως “Συμφωνία των Πρεσπών”, για τις σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και πΓΔΜ». Εξηγεί δε πως «το ζήτημα αφορά τα εμπορικά ονόματα, κυρίως αγροτοδιατροφικών προϊόντων, αλλά και ονόματα εταιρειών που χρησιμοποιούν τον όρο “Μακεδονία”, “Μακεδονικός” και έχουν παρουσία στο εξωτερικό». Ενδεικτικά ο Έλληνας ευρωβουλευτής αναφέρθηκε στις πιπεριές Φλωρίνης, που στο εξωτερικό είναι περισσότερο γνωστές ως «μακεδονικές πιπεριές», το πράσινο «μακεδονικό πιπεράκι», τον «μακεδονικό χαλβά», αλλά και αρκετά κρασιά που έχουν ήδη καθιερωθεί ως μακεδονικά προϊόντα. Ο κ. Ζαγοράκης, επισημαίνοντας τις ανησυχίες του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ) στο ζήτημα αυτό, καλεί την Επιτροπή, αφού τοποθετηθεί επί του θέματος, να λάβει πρωτοβουλίες για την πλήρη διασφάλιση και κατοχύρωση των όλων των εμπορικών σημάτων της Μακεδονίας.

Συνάντηση Κ. Μίχαλου με τον υπουργό Ανάπτυξης της πΓΔΜ: «Άριστες οι σχέσεις των επιχειρηματιών των δύο πλευρών»

Ωστόσο σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Μίχαλο, οι σχέσεις των Ελλήνων επιχειρηματιών με τους επιχειρηματίες της πΓΔΜ «είναι άριστες» σε βαθμό μάλιστα που εξέφρασε την ευχή να ακολουθήσει και το πολιτικό σύστημα της χώρας του κ. Νταουτί, δηλαδή της πΓΔΜ, «την ίδια πολιτική συναίνεσης και συνεργασίας με αυτή της επιχειρηματικής κοινότητας». Ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων και του Εμπορικού-Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΒΕΑ) πραγματοποίησε άτυπη συνάντηση με τον υπουργό Ανάπτυξης της πΓΔΜ, δρ Μπαρντίλ Νταουτί, στη 01.02.19. Με το πέρας της συνάντησης ο κ. Μίχαλος προέβη στην εξής δήλωση: «Είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι διευκρινίσαμε τα ζητήματα που μας απασχολούν, στην πρώτη και μόνη συνάντηση που είχε ο κ. Nταουτί στην Αθήνα. Η αισιοδοξία που μού εξέφρασε ότι θα εκτελεστεί στο ακέραιο η Συμφωνία για την ονομασία των Σκοπίων, δείχνει την κατεύθυνση που θα πρέπει να κινηθεί η γειτονική χώρα στην εφαρμογή των “Πρεσπών”».

Β. Κορκίδης: «Όποιος πρόλαβε, τον Κύριο είδε με τα σήματα – Δυσκολεύομαι να ενθαρρύνω την επικοινωνία των δύο πλευρών»

Απ’ την άλλη ο πρόεδρος του Εμπορικού-Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιά, Βασίλης Κορκίδης, στις 25.01 προχωράει σε ανάρτηση στο twitter με το εξής περιεχόμενο: «Ως πρόεδρος Επιμελητηρίου, ομολογώ πως δυσκολεύομαι να ενθαρρύνω, όπως αναφέρεται στο άρθρο 14 παράγραφο 9, τη στενότερη δυνατή επικοινωνία μεταξύ των Εμπορικών Επιμελητηρίων της Ελλάδος και της… “Βόρειας Μακεδονίας”!»

Αναφορικά δε με την πρόκληση της «μακεδονικότητας» ελληνικών προϊόντων και επιχειρήσεων, ο ίδιος στις 29.01. δηλώνει: «από σήμερα, οι εκπρόσωποι της επιχειρηματικότητας του τόπου, θα πρέπει να διαβάσουμε πολύ προσεκτικά τα άρθρα 13 και 14, που αφορούν στην οικονομική συνεργασία μας με τους γείτονες, ώστε να μην υποτιμήσουμε το μέγεθος του προβλήματος, από τις ασάφειες και τις σημαντικές παραλήψεις της “Συμφωνίας των Πρεσπών”. Όσες ελληνικές επιχειρήσεις έχουν εμπορικό συμφέρον θα πρέπει να σπεύσουν πλέον να κατοχυρώσουν το σήμα τους, αφού για τα επόμενα τρία χρόνια που θα διαρκέσουν οι εργασίες της διακρατικής επιτροπής για τα εμπορικά σήματα, θα ισχύσει το “όποιος προλάβει, τον Κύριον είδε”».

ΥΠ.ΕΞ: Απολύτως διασφαλισμένα τα κατοχυρωμένα εμπορικά σήματα σε εθνικό, ευρωπαϊκό ή διεθνές επίπεδο

Απ’ την πλευρά του το υπουργείο Εξωτερικών διαβεβαιώνει πως «η Συμφωνία των Πρεσπών δεν επηρεάζει την ισχύ των ελληνικών εμπορικών σημάτων με το όνομα Μακεδονία». Επισημαίνει δε πως «σήματα που έχουν καταχωρηθεί από ελληνικές επιχειρήσεις σε εθνικό, ευρωπαϊκό ή διεθνές επίπεδο και εμπεριέχουν αναφορές στην Μακεδονία είναι απολύτως προστατευμένα». Αναλυτικά, η θέση του ΥΠ.ΕΞ που αφορά το θέμα αυτό έχει ως εξής:

«Η Συμφωνία των Πρεσπών δεν επηρεάζει την ισχύ των ελληνικών εμπορικών σημάτων με το όνομα Μακεδονία. Ειδικότερα, οι διατάξεις της για τα εμπορικά σήματα είναι απολύτως συμβατές αφενός με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, αφετέρου με το διεθνές δίκαιο και ιδίως τη Σύμβαση της Μαδρίτης για την εμπορική ιδιοκτησία. Αυτό σημαίνει ότι σήματα που έχουν καταχωρηθεί από ελληνικές επιχειρήσεις σε εθνικό, ευρωπαϊκό ή διεθνές επίπεδο και εμπεριέχουν αναφορές στην Μακεδονία είναι απολύτως προστατευμένα.

Το καθεστώς της γειτονικής χώρας ως μελλοντικά υποψήφιας χώρας για ένταξη στην ΕΕ συνεπάγεται την υποχρέωσή της να προσαρμοστεί στο ευρωπαϊκό κεκτημένο. Τα Προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), όπως και τα Προϊόντα Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ) με αναφορά σε Μακεδονία, προσδιορίζονται ήδη από τους υπάρχοντες κανονισμούς της ΕΕ και αναφέρονται αποκλειστικά στην Μακεδονία.

Ο Μακεδονικός Οίνος, για παράδειγμα, έχει κατοχυρωθεί με κανονισμό της ΕΕ. Από τη φύση τους, άλλωστε οι γεωγραφικοί προσδιορισμοί, αναφέρονται σε συγκεκριμένες περιοχές, όχι σε ολόκληρα κράτη. Το γεγονός ότι η συμφωνία περιέχει ρητή αναφορά στην λειτουργία διεθνούς ομάδας εμπειρογνωμόνων εντός του πλαισίου της Ε.Ε. εγγυάται τα συμφέροντα των επιχειρήσεων της χώρας μας ως κράτους-μέλους».

Δύο διαφαινόμενα συμπεράσματα

1. Όπως φαίνεται δεν θα υπάρξουν ιδιαίτερα προβλήματα με επιχειρήσεις και προϊόντα που έχουν ήδη κατοχυρώσει τα ονόματά τους, καθώς διασφαλίζονται απ’ τη Συμφωνία με την προϋπόθεση ότι αυτή τηρείται και από τις δύο πλευρές. Το ίδιο ισχύει και για προϊόντα πιστοποιημένα ως ΠΟΠ ή ΠΓΕ

2. «Γολγοθάς» ενδεχομένως περιμένει για την επόμενη τριετία επιχειρήσεις και προϊόντα που δεν έχουν μεριμνήσει για την κατοχύρωσή τους σύμφωνα με τις νόμιμες διαδικασίες που ίσχυαν ούτως ή άλλως πριν τη Συμφωνία.

Δεν έχουν κλείσει επτά μήνες (18.07.18) από τη έκκληση που απεύθυνε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος (ΣΒΒΕ), Αθανάσιος Σαββάκης, προς 4.000 επιχειρήσεις να σπεύσουν να κατοχυρώσουν τα σήματά τους στις διεθνείς αγορές, επισημαίνοντας μάλιστα «τη σοβαρή ολιγωρία που έχουν επιδείξει οι ελληνικές επιχειρήσεις στο θέμα» αυτό και αναφέροντας συγκεκριμένα ότι «στο γραφείο της Γενεύης δεν υπάρχει ούτε μία ελληνική κατοχύρωση ονόματος, ενώ υπάρχουν δύο από εταιρείες των Σκοπίων, και στο ευρωπαϊκό μητρώο του Αλικάντε έχουν καταχωρισθεί μόλις 24 ελληνικές εταιρείες με ονομασία προέλευσης ή με επωνυμία τον όρο “Μακεδονία”». Ωστόσο η ανταπόκριση των επιχειρήσεων στην έκκληση αυτή που συνοδεύτηκε από πρωτοβουλία του ΣΒΒΕ για οικονομική και διοικητική υποστήριξη της κατοχύρωσης των σημάτων σε ευρωπαϊκό ή διεθνές επίπεδο ήταν περιορισμένη.

• Συμφωνία Πρεσπών